Gezen Tavuk Yumurta Yemi?

Gezen tavuk yumurta yemi sektörü artık günümüzde yumurta tavukçuluğu ve et tavukçuluğunun bir diğer yetiştirme yöntemi olarak kabul görmüştür. Küreselleşen dünyada insanların giderek hayvan refahına olan ilgileri ve bilinçleri artmaya başlamıştır . Sanayi tipi üretim modelleri olan kafeste sıkışık şekilde yapılan eski tip yumurta tavuğu yetiştiriciliği yerini giderek hayvanların rahatça gezip dolaşabildiği , güneş ışığı altında doğal olarak gelişimlerini sürdürdüğü ve hayvanların daha keyifli bir yaşam sürdüğü gezen tavuk işletmelerine bırakmaktadır . Gezen tavuk yetiştiriciliğinde hayvanlar günün belirli zamanlarını açık havada serbestçe geçirmeleri her ne kadar doğaya çok daha uygun olsada hayvanların hastalık faktörlerine daha açık olmaları gibi işletme için bazı handikaplarıda bulunmaktadır . Bir diğer yönden gezen tavuk işletmelerinde tavukların çok daha fazla hareket kabiliyeti olması enerji sarfiyatlarını arttırmakta bu durumda hayvanaların kafesteki yetiştiriciliğe göre çok daha fazla yem yemelerine neden olmaktadır . Günümüzde yumurta verimindeki ticari yumurta ırkları beyazlar ortalama 110- 130 gr kahverengiler 120-140 gr civarında yem tüketmektedir . Aynı ırklar yetiştirme yönünden gezen tavuk işletmelerinde yetiştirildiklerinde ise % 15 -30 kadar fazla yem tükettikleri tespit edilmiştir . Ayrıca profesyönel yemleme sistemlerinin olmadığı veya çok daha az olduğu bu işletmelerde yem dökülme ve kayıpları da endüstriyel işletmelerden fazla olmaktadır .

Bu günkü yazımızda gezen tavuk işletmelerinde kullanılan bazı örnek yem rasyonlarına ve bu rasyonlardaki hammade içerikleri üzerinde duracağız .

Gezen Tavuk Yumurta Yemi

Mısır

Tavuklar tarafından diğer tahıllara kıyasla en yüksek sindirim oranına sahip enerji hammaddesidir . Metabolik enerjisi 3340 kcal/kg dır . Rasyonlardaki oranı % 50 ile 65 arasında değişmektedir .

Buğday

Mısırdan sonra en yaygın kullanılan tahıldır . Metabılik enerjisi 3020 kcal/kg dır . Yemlerde son yıllarda tercih edilmemekle beraber mısır olmadığı durumlarda % 15- 25 arasında katılabilmektedir .

Soya Fasülyesi Küspesi

Soya fasülyesi küspesi diğer bitkisel protein kaynaklarına kıyaslandığında daha dengeli aminoasit içeriği nedeniyle kanatlı beslenmesinin en önemli protein kaynağı durumundadır . Protein oranı %42 -50 arasındadır. Kanatlı rasyonlarındaki kullanımı maksimum % 30 dur.

Ayçiçeği Küspesi

Soya fasülyesine kıyasla daha düşük proteim miktarı ve daha yüksek selüloz içermesi ile çok fazla soyanın muadili bir hammadde değildir. Ancak ülkemizde çok fazla üretilişi ve hesaplı oluşu nedeniyle kullanımı yaygındır . Ham protein oranı % 30- 40 aralığındadır .

Bitkisel Yağlar

Yemlerin enerji eksiğini tamamlamak  ve yem hammaddelerinin birbirine kenetlenmesine yardımcı olmak için kullanılmaktadırlar . Başlıca bitkisel yağlar : Ayçiçek yağı , kanola yağı ve mısır yağıdır . Yem rasyonlarına % 5 e kadar katılması sorun yaratmamaktadır .

            Probiyotikler

Probiyotikler genel olarak ideal bağırsak florasından izole edilen yararlı bakteri , mantar ve mayaları içine alan mikrobiyal kültürler olup ,sindirim kanalında mikroflora dengesini düzenlemek , hastalık üretme kabiliyeti olan mikroorganizmaların  zararlı hale geçmelerini ve üremesini önlemek , bu yolla yemden maksimum yararlanmayı sağlamak amacıyla yeme ilave edilen bir yem katkı maddesi , biyoteknolojik ürünleridir .

Kanatlı sağlığını korumaya yönelik probiyotik ürünlerle hedeflenen tavuğun normal bağırsak florasını stabil yada dengede tutmak amacıyla yararlı bakteriler lehine dışarıdan yem ve su ile birlikte mikrobiyel destek yapılmasıdır . Ancak şuna açıklık getirmek gerekmektedir , ticari olarak geliştirilmiş pekçok probiyotik ajanın , konakçı spesifik olan/olmayan ayrımı yapılmaksızın laktobasiller içermeleri , diğer taraftan elde ediliş teknikleri ve verilişleri sırasında konakçının sağlık durumu , dolayısı ile bağırsak çeperinin probiyotiğin ihtiva ettiği yararlı floranın yerleşmesine olan uygunluğu gibi nedenler dolayısı ile rastgele bir probiyotik ürünün kullanımı ile olumlu yada olumsuz sonuç alınabiliceği bilinmelidir . Genel olarak probiyotikler doğal olmaları hayvana herhangi bir zarar vermemeleri sindirim kanalından absorbe olmamaları ve antibiyotik kullanımına en büyük alternatif olarak görülmeleri gibi birçok artısı olan bir biyoteknolojidir .

Mermer Tozu : Kanatlı hayvanların iskelet kas gelişimini sağlamak ve ilerleyen dönemde yumurtlama periyoduna hazırlık olması bakımından Kalsiyum kaynağı olarak verilir .

DCP 18 : Kanatlı hayvanların inorganik fosfor gereksinimini karşılamak üzere rasyonlara ilave edilen yem katkı maddesidir . % 18 lik paketlerdedir .

Cholin : Hayvanlarda  sinir uyarılarının iletilmesinde görevlidir.   Hücre yapımı ve korunmasında görevlidir. Fosfolipitlerin yapı taşını oluşturur. Ayrıca yağ metabolizmasında görev alır. Yağların uygun yerlere taşınması ve depolanmasında rol alır.

Methionine ve Lysine : Hayvanların gıdalardan alımının yetersiz kaldığı bu iki amino asit dışarıdan yem katkı maddesi olarak rasyonlara eklenmelidir . Hayvanların bütün metabolizma faaliyetleri ve gelişimleri sırasında bu iki amino asit belirleyici yapıtaşları olarak görev alırlar .

            Organik asitler : Sindirim sisteminin doğal mikroflorasını oluşturan mikro organizmalar laktik asit , asetik asit , propiyonik asit gibi organik asitler üretirler . Bunların yem katkı maddesi olarak kullanımları ile sindirim kanalındaki mikroflora dengesi yararlı mikroorganizmalar lehine kayar .

Enzimler : Sindirim sisteminde nişasta protein ve yağları parçalayarak sindirime yardımcı olan maddelerdir . Yem katkı maddesi olarak kullanılan enzimler yemlerin sindirilebilirlik ve yararlanım oranlarını arttırmakta ve yemdem sağlanan metabolik enerji düzeyini yükseltmektedirler .

Gezen Tavuk Civciv Örnek Yem Rasyonu

Ham maddeler                                     Kg                              %

Mısır                                                  599 kg                         %59;9

Soya Fasülyesi Küspesi                     351 kg                         %35,1

Bitkisel Yağ                                       13 kg                          %1.3

Mermer Tozu                                     10,8 kg                       %1

DCP -18                                             12.5 kg                       %1.25

Probiyotikler                                      0.5 kg                          % 0.05

DL-Methionine                                  1.5 kg                         %0.15

L- Lysine                                              0.5 kg                        % 0.05

Cholin                                                  0.3 kg                        % 0.03

Enzimler                                             1 kg                            %0.1

Organik asit                                          1 kg                           %0.1

Vitamin Mineral Kompleksi              1 kg                            %0.1

Tuz                                                     2.5 kg                         % 0.25

Gezen Tavuk Yumurta Dönemi Örnek Yem Rasyonu

Ham maddeler                                     Kg                              %

Mısır                                                  574 kg                         % 57 ,4

Soya Fasülyesi Küspesi                     290 kg                         % 29

Bitkisel Yağ                                       33 kg                          %3.3

Mermer Tozu                                     82,5 kg                       % 8.2

DCP -18                                             5.8 kg                         % 0.58

Probiyotikler                                      0.5 kg                          % 0.05

DL-Methionine                                  2  kg                           %0.2

L- Lysine                                              0.1 kg                        % 0.01

Cholin                                                  0.3 kg                        % 0.03

Enzimler                                             1 kg                            %0.1

Organik asit                                          1 kg                           %0.1

Vitamin Mineral Kompleksi              1 kg                            %0.1

Tuz                                                     2 kg                            % 0.2